عوامل اصلی رشد بورس کدامند؟ (آیا رشد بورس ادامه دارد؟)

عوامل اصلی رشد بورس: تغییر در متغیرهای اقتصاد کلان، تغییر سیاست‌های پولی و مالی از انقباضی به انبساطی، افزایش نرخ ارز، ایجاد ارز توافقی با قیمت بیشتر نسبت به ارز نیما، انتشار اخبار مثبت، رفع تنش‌های سیاسی، رفع قیمت‌گذاری دستوری، افزایش قیمت کامودیتی‌ها در جهان، کاهش بازدهی بازارهای مالی موازی در ایران، فروش سهام دولتی در شرک‌های بزرگ، بهبود عملکرد شرکت‌ها از نظر بنیادی، عملکرد تکنیکال شاخص کل، انتظارات تورمی و احساسات سرمایه‌گذاران، افزایش دامنه نوسان و افزایش قیمت سهم‌های لیدر بازار.

• تغییر در متغیرهای اقتصاد کلان مثل افزایش تورم در کوتاه‌مدت موجب رشد بورس می‌شود؛ در صورت اقدامات و سیاست‌های اشتباه دولت، افزایش تورم در بلندمدت موجب افت شاخص می‌شود.
• تغییر سیاست‌های پولی و مالی از انقباضی به انبساطی زمینه‌ساز رشد بورس و شاخص کل است.
• معمولا (نه همیشه) رابطه دلار و بورس مستقیم است؛ یعنی افزایش قیمت دلار رشد بورس را به دنبال دارد.
• حذف ارز نیما و ایجاد ارز توافقی با نرخ‌های بالاتر به نفع شرکت‌های بورسی بوده و یکی از عوامل اصلی رشد بورس است.
• انتشار اخبار مثبت مثل اصلاح نرخ خوراک گاز پالایشگاه‌ها، پیوستن به لایحه FATF و ... زمینه‌ساز رشد بورس (هرچند در کوتاه‌مدت) هستند.
• رفع تنش‌های سیاسی مثل برطرف شدن خطر جنگ، ریسک بازار را کم کرده و به صعودی شدن بورس کمک می‌کند.
• هر گونه اقدام در خصوص رفع قیمت‌گذاری دستوری، جهشی عظیم در افزایش شاخص کل بورس خواهد بود.
• قیمت کامودیتی‌ها از جمله عوامل تاثیرگذار بر بورس است به طوری که اغلب، افزایش قیمت کامودیتی‌ها موجب افزایش قیمت این کالاها در ایران و افزایش سودآوری شرکت‌های تولیدکننده آنها می‌شود. سودآوری آنها به کل بازار سرایت کرده و موجب رشد بورس می‌شود.
• اگر بازار طلا، دلار و خودرو نسبتا بازدهی کمی داشته باشند، پتانسیل رشد بورس بیشتر است.
• اگر دولت سهام خود در شرکت‌های بورسی را بدون ابهام و تاثیر بر قیمت سهام شرکت‌ها بفروشد، واکنش بازار به آن مثبت خواهد بود.
• یکی از عوامل اصلی رشد بورس در بلندمدت، عملکرد خوب شرکت‌های بورسی از نظر بنیادی است؛ افزایش تولید و فروش شرکت‌ها منجر به افزایش EPS‌ و DPS و قیمت بازاری سهام آنها می‌شود.
• محدوده‌های حمایتی شاخص کل محل‌های احتمالی شروع رشد بورس هستند.
• افزایش انتظارات تورمی مردم نسبت به آینده، منجر به افزایش تقاضای آنها برای خرید دارایی‌های مقاوم در برابر تورم و البته مولد مثل سهام می‌شود. اگر بورس راکد باشد، طبیعی است که طلا جای سهام را می‌گیرد.
• افزایش دامنه نوسان می‌تواند با ایجاد هیجان در سهامداران، رشد کوتاه‌مدت بورس را به دنبال داشته باشد.
• در سالهای اخیر، مثبت شدن سهم‌های لیدر بازار مثل خودرو و صندوق‌های بورس، یکی از عوامل اثرگذار بر رشد بورس بوده‌اند.

علت رشد بورس؛ متغیرهای اقتصاد کلان

یکی از عوامل تاثیرگذار بر رشد بورس، تغییر در فاکتورهای اقتصاد کلان است. برای درک بهتر موضوع، یکی از مهمترین متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار بر بورس را بررسی می‌کنیم.

• تورم: تورم بالا به دو شکل بر شرکت‌های بورسی تاثیر می‌گذارد. اول اینکه این شرکت‌ها هرچه دارایی داشته باشند (زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و ...) با رشد تورم، قیمت آنها بیشتر می‌شود. بنابراین طبیعی است که قیمت سهام آنها بیشتر شود. دوم اینکه چون شرکت‌ها مواد اولیه خود را با قیمت بیشتری می‌خرند و دستمزدهای بالاتری نسبت به گذشته پرداخت می‌کنند، محصولات تولیدی خود را با قیمت بالاتری می‌فروشند. در نتیجه سودی که به ازای هر سهم می‌سازند (EPS) بیشتر شده و طبیعتا قیمت بازاری سهام آنها هم بیشتر می‌شود.

در اینجا، دولت با قیمت‌گذاری دستوری نقش مهمی در رشد یا ریزش بورس ایفا می‌کند. اگر دولت اجازه ندهد شرکت‌ها قیمت محصولات خود را افزایش دهند، تورم بالا موجب زیان شرکت‌ها و طبیعتا افت قیمت سهام آنها می‌شود.

بنابراین باید رویه دولت و میزان انعطاف آن در قیمت‌گذاری دستوری و احتمال شدت بخشیدن یا رفع آن را برای پیش‌بینی بورس زیر نظر داشته باشید.

البته کاهش تورم جنبه مثبتی بر کل اقتصاد و تولید در کشور دارد. بنابراین اگر تورم کم شود، تولید و رشد اقتصادی بیشتر می‌شود. در نتیجه شرکت‌های بورسی با تولید بیشتر، خواهان بیشتری پیدا می‌کنند و افزایش قیمت‌ها به اصلی‌ترین علت رشد شاخص کل تبدیل می‌شود.

البته برای اینکه بتوانید با ترکیب دانش اقتصادی و دانش بورسی (تکنیکال و بنیادی) زمان رشد بورس را پیش‌بینی کنید به آموزش تخصصی نیاز دارید.

ما در دوره آموزش جامع سرمایه‌گذاری، این دانش را در اختیار شما می‌گذاریم . با شرکت در این دوره می‌توانید علاوه بر موارد گفته شده، تکنیک‌های تابلوخوانی و نحوه انجام معاملات آتی را هم یاد بگیرید.

نکته قوت دوره آموزش سرمایه‌گذاری، شروع آن از دانش اقتصاد است. در این حالت شما می‌توانید سرمایه‌گذاری کردن را از کل به جزء به صورت کاربردی یاد بگیرید. هومن مقراضی، مدرس دوره به یادگیری دانش اقتصادی (برای کسب سود از تمام بازارها) و تکنیک‌های مدیریت ریسک (برای از بین نرفتن سرمایه افراد یا کاهش آن) تاکید خاصی دارد.

علت رشد بورس؛ سیاست‌های پولی و مالی انبساطی

یکی از عوامل اصلی رشد بورس، تغییر سیاست‌های دولت و بانک مرکزی از انقباضی به انبساطی است. سیاست‌ پولی و سیاست مالی هم جز اقتصاد کلان هستند و به شدت بر بورس تاثیر می‌گذارند. به همین دلیل به صورت جداگانه آنها را توضیح می‌دهیم.

با اجرایی شدن سیاست‌های انبساطی، نرخ بهره بانکی کم می‌شود. کم شدن نرخ بهره، جذابیت سپرده‌گذاری در بانک را کم می‌کند و نقدینگی را به سمت بازارهایی مثل بورس می‌کشاند. علاوه بر این، انتشار کمتر اوراق خزانه اسلامی که در سالهای اخیر برای جبران کسری بودجه دولت کاربرد داشته‌اند، موجب رونق بورس خواهد شد.

اوراق خزانه اسلامی که گاهی نرخ بازدهی برخی از آنها بیشتر از سود سالانه بانکی می‌شود، سد راه رشد شاخص کل بورس می‌شوند. البته تحلیل اثرگذاری اوراق اخزا بر کلیت بازار، نسبتا پیچیده است و باید با توجه به شرایط روز انجام شود.

گرچه در دوران رکود بورس و ریزش شاخص انتشار این اوراق، سهامداران حقوقی زیادی را به خود جلب کرده بود (برخی صندوق‌ها مجبور به خرید اخزا بودند) اما در شروع موج صعودی شاخص کل، استقبال از این اوراق به شدت کم می‌شود.

این موضوع نشان می‌دهد که اگر رشد بورس به دلایل مختلفی شروع شود، اوراق اخزا یا سایر اوراق بدهی نمی‌توانند مانع از این رشد شوند.

علت رشد بورس؛ افزایش نرخ ارز

یکی از علت‌های رشد بورس در ایران، افزایش نرخ ارز است. در اغلب مواقع، شاخص کل بورس با قیمت دلار همبستگی پیدا می‌کند، به طوری که با افزایش قیمت دلار و یک تاخیر زمانی کوتاه، شاخص کل رشد می‌کند و با کاهش قیمت دلار، دچار افت می‌شود.

در بورس، سهام‌های دلاری و صادراتی‌محوری زیادی وجود دارند. به همین دلیل است که با افزایش قیمت دلار، تقاضا برای خرید آنها زیاد می‌شود. این تقاضای زیاد به سایر سهم‌ها هم سرایت می‌کند و در مجموع باعث رشد بورس می‌شود. علاوه بر این، از نظر بنیادی هم می‌توان گفت که ارزش دارایی‌های شرکت‌ها و سودی که از فروش محصولات خود به دست می‌آورند، بیشتر می‌شود.

البته این رابطه همیشه برقرار نیست!

چندین سال است که بازار سرمایه درگیر تورم بالا، نوسانات نرخ ارز و تحریم‌هاست. بنابراین اگر سایر عوامل اصلی رشد بورس وجود داشته باشند، نوسانات نرخ ارز دیگر چندان جدی نخواهد بود.

علت رشد بورس؛ ایجاد ارز توافقی

با حذف ارز نیما و سر کار آمدن ارز توافقی، احتمال رشد بورس و ادامه‌دار بودن آن بسیار قوی است. حدف ارز نیما که در آخرین هفته‌های عمرش فاصله ۴۰ درصدی با نرخ ارز دلار آزاد داشت، نکات مهمی در خود دارد:

• قیمت کمتر ارز نیما نسبت به دلار آزاد، بازار رانت را داغ کرده بود؛ با حذف ارز نیما، دلالی‌های این شکلی در حال از بین رفتن هستند.
• قیمت کمتر ارز نیما به ضرر شرکت‌های بورسی بود؛ چون آنها مجبور بودند دلار حاصل از صادرات محصولات خود را با قیمت کمتر در سامانه ارز نیما ارائه کنند.

حالا ارز توافقی قیمت مناسب‌تری برای صنایع دارد و حاشیه سود آنها را بیشتر می‌کند. اگر این سیستم همچنان ادامه داشته باشد و دولت یکدفعه قانون جدیدی وضع نکند، شاهد بازار صعودی خواهیم بود. حتی اگر بازار به سمت یک ارز تک نرخی برود (صرف نظر از تبعات آن در اقتصاد) احتمال رشد بورس بسیار خواهد بود.

علت رشد بورس؛ انتشار اخبار مثبت

یکی دیگر از عوامل اصلی رشد بورس تهران، انتشار اخبار مثبت اقتصادی، مالی و سیاسی است. مثلا هر خبر مثبتی درباره مذاکرات برجامی، حذف قیمت‌گذاری دستوری خودرو، تصویب پیوستن ایران به FATF و سایر اخباری از این دست بر رشد بورس موثر هستند.

هرچند ممکن است تاثیر آنها کوتاه‌مدت باشد چون این اخبار بیشتر در حد گفتگوها یا لایحه‌هایی هستند که تاکنون نتیجه قطعی آنها مشخص نشده است.

دیگر نمونه‌های مهم خبری تاثیرگذار بر بورس عبارتند از:

• خبر افزایش قیمت بنزین؛ فارغ از اینکه این خبر موجب افزایش حاشیه سود برخی از صنایع بورسی شده و در برخی دیگر، موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود، از دیدگاه عامه سرمایه‌گذاران به عنوان یک خبر مثبت تلقی می‌شود و در شرایط صعودی بازار می‌تواند موجب ادامه دار شدن رشد بورس شود.
• افزایش قیمت خودرو: خبر مربوط به افزایش قیمت خودرو یکی از خبرهای مثبتی است که رشد بورس را به دنبال خواهد شد. مشخصا دو شرکت لیدر گروه خودرویی یعنی ایران خودرو (خودرو) و سایپا (خساپا) از این قضیه سود می‌برند اما چون خودرو، لیدر غیررسمی بازار هم هست نه تنها خودش رشد می‌کند بلکه کلیت بازار سهام را سبزپوش می‌کند.

علت رشد بورس؛ کاهش یا رفع تنش‌های سیاسی

یکی دیگر از علل رشد شاخص کل، کاهش یا رفع تنش‌های سیاسی و ژئوپلیتیک است. مثلا، زمانی که احتمال درگیری و جنگ در خاورمیانه بیشتر می‌شود، باید انتظار ریزش بورس را داشته باشیم اما هنگامی که این تنش‌ها آرام شده و مشخص می‌شود که پای ایران به این درگیری‌ها باز نمی‌شود، اوضاع بورس دوباره خوب شده و رشد آن شروع می‌شود.

البته در زمینه رشد بورس، نباید به ثبات رسیدنِ شرایط سیاسی داخلی پس از یک دوره ناآرامی را دست کم بگیرید. تاریخ نشان می‌دهد که هر وقت در ایران تنش داخلی شکل می‌گیرد، بورس دچار افت می‌شود و هر وقت این تنش‌ها رفع می‌شود (در صورت همراهمی سایر عوامل رشد بورس) روند پرشتاب شاخص کل به سمت صعود شکل می‌گیرد.

علت رشد بورس؛ رفع قیمت‌گذاری دستوری

یکی دیگر از عوامل اصلی رشد بورس، رفع قیمت‌گذاری دستوری است. این قیمت‌ها که عموما از طرف دولت تعیین می‌شوند، زیان زیادی به انواع صنایع بورسی وارد می‌کنند. اگر این قیمت‌گذاری دستوری رفع شده و یا حداقل به زیان صنایع و شرکت‌های بورسی نباشد، زمینه رشد بیشتر بورس فراهم می‌شود.

یکی از نمونه‌های اخیر و پُر بحث‌و‌جدل قیمت‌گذاری دستوری مربوط به نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها بود. دولت چندین بار این نرخ را افزایش و کاهش داد اما این لایحه همچنان در حال اصلاح است. اگر نرخ خوراک به نفع صنایع اصلاح شود، شاهد رشد بورس خواهیم بود.

رفع سایر قیمت‌های دستوری در صنایع خودرو، غذایی و ... هم می‌تواند شتاب رشد بورس را بیشتر کند.

علت رشد بورس؛ افزایش قیمت کامودیتی‌ها در جهان

بخش زیادی از شرکت‌های بورسی، کامودیتی‌محور هستند یعنی با کامودیتی‌ها یا کالاهای خامی مثل فولاد، نفت، سنگ آهن، مس و ... در ارتباط هستند.

فرض کنید قیمت مس در سطح جهانی زیاد شود، در نتیجه قیمت سهام فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در جهان است، بیشتر می‌شود.

افزایش قیمت سهام یک شرکت بزرگ مثل فملی و سایر نمادها مثل فباهنر، فسرب، فولاد، ذوب و ... می‌تواند موج صعودی در کل بازار ایجاد کند و موجب رشد بورس شود.

علت رشد بورس؛ کاهش بازدهی بازارهای مالی موازی در ایران

طلا، دلار، خودرو و مسکن بازارهای مالی موازی بورس هستند که کاهش بازدهی آنها زمینه‌ساز رشد بورس خواهد بود. البته بیشتر از همه، رشدهای ناگهانی بازار طلا توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب می‌کند.

به هر حال پول نقد دوست دارد در جایی باشد که احتمال بیشترین بازدهی وجود دارد. به همین دلیل در زمان شروع روندهای صعودی طلا، بیشتر صندوق‌ طلا در بورس طرفدار پیدا می‌کنند تا سهام.

در نهایت باید بگوییم که پتانسیل بازدهی بورس (و البته به همین میزان پتانسیل ضرردهی آن) بسیار بالاتر از دیگر بازارهای مالی داخلی است، به طوری که حتی وقتی سهامداران نمی‌توانند تشخیص بدهند که آیا بورس صعودی است؟ یا نه، همیشه سهم‌هایی هستند که در موقعیت خرید مناسب قرار گرفته باشند، وجود دارند.

در کل باید بگوییم اگر در شرایط رکود اقتصادی نباشیم و چند مورد از عوامل تاثیرگذار بر رشد بورس هم برقرار باشند، رشد بازار طلا خللی در رشد بورس ایجاد نمی‌کند.

علت رشد بورس؛ فروش سهام دولتی در شرک‌های بزرگ

اگر دولت بخش زیادی از سهام‌های خود در شرکت‌های بزرگ بورسی را بفروشد، می‌تواند موجب رشد بورس شود. البته باید نحوه فروش (به صورت معاملات بلوکی و ...) مشخص شود و هیچ ابهامی در این زمینه وجود نداشته باشد.

در کل فروش سهام مخصوصا در صنایع خودرویی بورس (خودرو و خساپا) می‌تواند پای سهامداران با‌انگیزه‌تر را به این شرکت‌ها باز کند و اصلاحات ساختاری و مالی آنها شروع شود.

علت رشد بورس؛ بهبود عملکرد شرکت‌های بزرگ از نظر بنیادی

با وجود متغیرهای کلان اقتصادی و اخبار سیاسی که تاثیری به مراتب مهم در بازار سرمایه دارند، ممکن است بهبود عملکرد شرکت‌های بزرگ بورس چندان به چشم نیاید اما عملکرد مطلوب شرکت‌ها حتما در رشد بورس تاثیر دارد.

وقتی شرکت‌های بزرگ عملکرد مناسبی از نظر بنیادی داشته باشند، تمایل برای خرید آنها بیشتر می‌شود. با افزایش قیمتِ این سهم‌های شاخص‌ساز و شروع روند صعودی شاخص کل، سایر سهم‌های کوچکتر از آنها تاثیر گرفته و آنها هم رشد می‌کنند. در مجموع زمینه رشد بورس فراهم می‌شود.

عملکرد بنیادی شرکت‌ها را از طریق میزان فروش، EPS، نسبت‌ P/E فوروارد، DPS‌ و سایر نسبت‌های مالی بررسی کنید. وقتی که تعداد زیادی از شرکت‌ها، گزارشات مالی خوبی منتشر می‌کنند استقبال از بازار سرمایه بیشتر شده و زمینه‌ساز رشد شاخص کل می‌شوند.

علت رشد بورس؛ عملکرد تکنیکال شاخص کل

اینکه وضعیت شاخص کل بورس از لحاظ تکنیکال چطور است، کمترین اهمیت را در بین عوامل اصلی رشد بورس دارد، با این حال بی‌اهمیت هم نیست.

بسیاری از تکنیکالیست‌کارهای بازار همیشه یک چشمشان به نمودار شاخص کل است. طبیعی است که اگر افراد زیادی با تحلیل نسبتا مشابه به این نتیجه برسند که:

• شاخص به محدوده‌های حمایتی نزدیک شده
• نسبت P/E بازار کم شده
• ارزش دلاری بازار افت کرده
• و در یک کلام قیمت‌ها خیلی ارزان هستند

اقدام به خرید سهام می‌کنند. خرید زیاد یا همان افزایش تقاضا باعث رشد بورس می‌شود.

علت رشد بورس؛ انتظارات تورمی و احساسات سرمایه‌گذاران

اگر انتظارات تورمی در بین سرمایه‌گذاران بالا باشد، تقاضای آنها برای خرید سهام بیشتر شده و همین نکته موجب رشد بورس می‌شود. البته اگر بازارها و اقتصاد به دلیل تورم بالا و تولید کم دچار رکود نشده باشند.

این نکته را هم نباید ندیده بگیریم که صرفا انتشار اخبار مثبت دولتی در خصوص بورس می‌تواند، احساسات سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود تا آنها به این بازار جذب شوند. البته برای اینکه در این شرایط رشد بورس محقق شود، دولت باید به شکل عملی از بورس حمایت کند.

علت رشد بورس؛ افزایش دامنه نوسان

افزایش دامنه نوسان سهام در بورس به تنهایی یکی از عوامل اصلی رشد بورس به حساب می‌آید. در بورس ایران، دامنه نوسان به بهانه‌های مختلف، کم و زیاد می‌شود و همین نکته هم ترس سهامداران را در زمان کاهش دامنه نوسان و هم هیجان بیش از حد آن را به هنگام افزایش آن به دنبال دارد.

در بورس‌های کشورهای خارجی مثل آمریکا، دامنه نوسان عاملی است که دولت‌ها با آن تظاهر می‌کنند که در حال حفاظت از سرمایه شما هستند. با این حال، فارغ از نکات مثبت و منفی دامنه نوسان، افزایش آن در رشد کوتاه‌مدت بورس تاثیرگذار است.

علت رشد بورس؛ افزایش قیمت سهام‌های لیدر بازار

این موضوع که یک نماد خاص می‌تواند لیدر بازار باشد، کمی غیررسمی است اما واقعیت دارد. در سالهای اخیر، خودرو مهمترین نماد بورس و لیدر آن بوده است به طوری که مثبت شدن و صف خرید شدن آن موجب رشد بورس شده است.

گاهی هیچ اتفاق جدیدی نیفتاده اما یکدفعه روند عادی و خنثی بورس به رشد شارپی شاخص کل تبدیل می‌شود. در این زمان‌ها بهتر است معاملات لیدرهایی مثل خودرو را بررسی کنید.

البته جدیدا صندوق‌های اهرمی هم به جمع لیدرهای بازار اضافه شده‌اند. پس بهتر است برای پیگیری علت رشد بورس در بازه‌های کوتاه‌مدت، معاملات اهرمی‌ها را هم رصد کنید.  

سخن پایانی

در این قسمت، عوامل اصلی رشد بورس را بررسی کردیم. به طور کلی، ادامه‌دار بودن رشد بورس در بلندمدت به تغییرات مثبت در شرایط اقتصادی، سودآوری شرکت‌های بورسی و کاهش تنش‌های سیاسی وابسته است.

در کوتاه‌مدت، عواملی مثل اخبار مثبت، تغییرات دامنه نوسان و مثبت شدن لیدرهای بازار رشد شاخص کل را به دنبال دارند.

به این نکته مهم دقت که رشد بورس تنها به یک عامل وابسته نیست. بنابراین باید مجموعه‌ای از شرایط مثبت فراهم باشد تا بتوانیم بگوییم که بورس به رشد خود ادامه خواهد داد.

برای آشنایی بیشتر با نحوه کسب سود از روندهای صعودی بورس از مقالات زیر استفاده کنید.

• چه سهامی را در بورس بخریم؟
• سود منطقی در بورس چقدر است؟
• پول هوشمند در بورس| شناسایی ورود و خروج پول هوشمند
• تحلیل شاخص کل بورس از سال 1402 تا 1389 | پیش بینی شاخص کل در سال 1403
• منظور از سهام بنیادی چیست؟ روش تشخیص آن چگونه است؟
• بهترین روش پیش بینی قیمت سهام | چگونه سهام خوب پیدا کنیم؟
• بهترین زمان خرید سهام در بورس
• انواع استراتژی‌های انتخاب سهام

سوالات متداول

۱- آیا رشد بورس ادامه‌دار است؟

در صورتی که عوامل تاثیرگذار بر رشد بورس مثل تغییرات مثبت در شرایط اقتصادی، سیاست‌های انبساطی، رفع قیمت‌گذاری دستوری، عملکرد مطلوب شرکت‌ها از نظر بنیادی و ... فراهم باشند، رشد بورس ادامه‌دار خواهد بود.