رابطه دلار و بورس ایران عمدتا به تاثیرپذیری شرکتهای دلاری بورس از نرخ دلار مربوط می‌شود به طوری که هر چه میزان قیمت دلار در ایران بیشتر شود، درآمد این شرکتها بیشتر شده و قیمت سهام آنها نیز رشد می‌کند. از آنجایی که بیشتر سهام دلاری موجود در بورس را نمادهای شاخص‌ساز تشکیل می‌دهند، بالا و پایین رفتن قیمت دلار می‌تواند منجر به رشد یا افت شاخص کل بورس شود. با این حال دلار تنها عامل تاثیرگذار بر بورس ایران نیست.
«سرمایه‌گذاری مهمترین مهارتی هست که هر کسی در زندگی باید آن را بیاموزد.»
هومن مقراضی
تاثیرگذاری قیمت دلار بر بورس بیشتر از همه متوجه شرکتهای دلاری بورس است. به طور کلی:
همان طور که می‌دانید شرکتهای دلاری یا صادرات محور بخش بزرگی از بورس ایران را شامل می‌شوند. این شرکتهای صادرات محور، عمدتا نمادهای شاخص ساز هستند و سهم زیادی در تغییرات تراز شاخص کل بورس دارند. علاوه بر این به دلیل جو روانی حاکم بر بازار سرمایه، بسیاری از شرکتهای کوچک در زمان کاهش قیمت دلار به دنبال ِ نمادهای شاخص ساز، دچار افت قیمت می‌شوند. البته این تاثیر، همیشگی نیست.
«سرمایه‌گذاران همیشه باید به این نکته توجه کنند که مهمترین معیار، میزان بازدهی نیست بلکه بازدهی در مقابل ریسک متحمل شده، مهم است. در نهایت، هیچ‌چیز برای سرمایه‌گذار نباید مهمتر از توانایی خوابیدن آسوده در شب باشد.»
سث کلارمن
جهت درک دقیق رابطه افزایش قیمت دلار و بورس باید به نکات زیر دقت کنید:
با این حال رشد قیمت دلار و سهام به صورت ۱۰۰٪ به یکدیگر وابسته نیستند. چون افزایش قیمت سهام تنها یکی از عوامل تاثیرگذار بر رشد سهام دلاری و بورس ایران است. بنابراین باید سایر عوامل اقتصادی، تحلیل فاندامنتال و فاکتورهای مربوط به صنایع بورسی را نیز در نظر بگیرید.
در این بخش به معرفی عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام به جز قیمت دلار، می‌پردازیم:
۱- عوامل درون شرکتی
۲- عوامل مرتبط با صنایع بورسی:
۳- عوامل محیطی و مربوط به اقتصاد کلان:
همان طور که مشاهده می‌کنید قیمت دلار تنها یکی از عوامل تاثیرگذار بر بورس است. بنابراین نمی‌توان گفت رابطه ۱۰۰٪ مستقیمی بین دلار و بورس وجود دارد. علاوه بر این، در زمان رشد شاخص کل، هستند سهم‌هایی که درصد بازدهی بسیار بالاتری نسبت به شاخص دارند.
رابطه افزایش قیمت دلار و بورس را می‌توان با یک مثال ساده توضیح داد. شرکت صادرات محوری همچون فولاد خوزستان (فولاد) را در نظر بگیرید که میزان تولید محصولاتش ثابت است. در عین حال نرخ کالاهای جهانی مرتبط با آن شرکت نیز تقریبا ثابت است. اگر قیمت دلار در ایران رشد شارپی پیدا کند، درآمد حاصل از فروش محصولات شرکت بیشتر می‌شود چون هزینه‌های شرکت به ریال و درآمد حاصل از آن به دلار است. به طبع در کوتاه مدت قیمت سهام چنین شرکتی افزایش می‌یابد.
تاثیر ثبات قیمت دلار بر بورس را می‌توان با یک مثال توضیح داد. فرض کنید همان شرکت صادرات محور در شرایطی که نرخ دلار ثابت است، میزان تولید محصولاتش را دو برابر کند. در عین حال میزان تقاضای جهانی برای کالای تولیدی شرکت نیز افزایش پیدا می‌کند.
در چنین حالتی بدون اینکه تغییری در قیمت دلار اتفاق افتاده باشد، سودآوری شرکت و به طبع قیمت سهام آن نیز بیشتر می‌شود. دانش اقتصاد کلان در کنار تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند تا بتوانید به سرعت چنین شرایطی را تشخیص داده و به نفع خود از آن استفاده کنید.
رابطه کاهش قیمت دلار و بورس را می‌توان با شرکتهای واردات محور بررسی کرد. کاهش قیمت دلار می‌تواند تاثیر کوتاه مدتی بر کاهش قیمت سهام شرکتهای واردات محور داشته باشد. برای مثال شرکتی مانند ایران خودرو (خودرو)، به دلیل واردات مواد اولیه خود و وابستگی به نرخ دلار، با افزایش قیمت ارز دچار افزایش هزینه‌ها شده و در نتیجه سودآوری آن کاهش پیدا می‌کند.
البته همان طور که قبلا نیز اشاره شد دلار تنها فاکتور تاثیرگذار بر قیمت سهام نیست، قیمت سهام این شرکتها پس از مدتی ممکن است بنا به دلایلی مانند دریافت مجوز افزایش نرخ محصولات و ... بیشتر شود.
برخی از تحلیل‌گران معتقدند ارزش دلاری بورس باید به عنوان یکی از معیارهای پیشبینی آینده بازار (در کنار تحلیل شاخص کل) در نظر گرفته شود. جهت محاسبه ارزش دلاری بورس تهران، ارزش کل بازار بر قیمت دلار تقسیم می‌شود.
تصویر زیر، ارزش دلاری بورس تهران را در برابر شاخص کل بورس تهران نمایش می‌دهد. همان گونه که مشاهده می‌کنید با وجود افزایش تراز شاخص کل از سال ۱۳۹۹ تا سال ۱۴۰۲، ارزش دلاری بورس کاهش قابل توجهی داشته است. این کاهش ارزش دلاری، میزان ارزندگی بالای کنونی ِ بورس ایران برای سرمایه گذاری را نشان می‌دهد.
مقایسه نمودار دلار و شاخص کل بورس نشان می‌دهد که نوسانات قیمت این دو کاملا مشابه یکدیگر نیست و بر اساس متغیرهای اقتصادی و سیاسی در هر زمان، متفاوت است.
همان طور که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید:
تحلیل نمودار شاخص بورس در 13 سال گذشته، نشان می‌دهد که دلار به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر رشد و ریزش بازار ظاهر شده است اما با این وجود در آن سالها نیز دلار تنها عامل ریزش یا افت بورس نبوده است.
برای مثال علت ریزش بورس در سال ۱۳۹۹ را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
جهت آشنایی با بورس ایران در این قسمت لیست سهام دلاری و غیر دلاری را در صنایع بورسی مختلف و مهمترین نمادهای آنها در اختیار شما قرار می‌دهیم.
|
لیست سهام دلاری |
|
|
شرکت و نماد |
صنعت |
|
فلزات اساسی |
|
|
محصولات شیمیایی |
|
|
استخراج کانه‌های فلزی |
|
|
فرآورده‌های نفتی |
|
برخی از نمادهای مربوط به سهام غیر دلاری بورس را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
|
لیست سهام غیردلاری (سهام ریالی) |
|
|
شرکت و نماد |
صنعت |
|
بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی |
|
|
بانکها و موسسات اعتباری |
|
|
رایانه و فعالیت‌های وابسته به آن |
|
|
مخابرات |
|
|
محصولات غذایی به جز قند |
|
|
اطلاعات و ارتباطات |
|
|
شرکتهای چند رشته‌‌ای صنعتی |
|
|
خرده فروشی به استثنای وسایل نقلیه موتوری |
|
رابطه دلار و بورس ایران هر چند مستقیم است اما کاملا برابر نیست. در اغلب موارد (نه همیشه) افزایش قیمت دلار منجر به رشد بورس و کاهش قیمت دلار منجر به افت بازار می‌شود. با این وجود به دلیل تاثیرگذاری سایر مواردی همچون افزایش میزان فروش و درآمد شرکتها، افزایش تقاضا، بالا رفتن قیمت کالاهای جهانی و ... نمی‌توان تنها قیمت دلار را به عنوان معیاری برای خرید سهام در نظر گرفت. به همین دلیل پیشنهاد می کنیم جهت بهره‌گیری از افزایش قیمت سهام در مواقع رشد دلار یا مشاهده سایر متغیرهای رشدی، از توصیه‌های کارشناسان و سیگنال بورس معرفی شده توسط آنها که به همراه زمان دقیق خرید و فروش ارائه می‌شود، استفاده کنید.
جهت آشنایی با سایر موارد تاثیرگذار بر بورس ایران، مطالعه مقالات زیر نیز پیشنهاد می‌شود.
در اغلب موارد (نه همیشه) ارتباط دلار و بورس تهران، مستقیم است یعنی افزایش قیمت دلار منجر به رشد بورس و کاهش قیمت دلار منجر به کاهش رشد بورس می‌شود. اما دلار تنها عامل تاثیرگذار بر رشد و افت بورس نیست بنابراین، رابطه مستقیم دلار و بورس به صورت ۱۰۰٪ وجود ندارد.
به طور کلی با پایین آمدن دلار، شرکتهای صادرات محور بورس که عمدتا جز نمادهای شاخص‌ساز به حساب می‌آیند دچار کاهش درآمد فروش شده و به طبع قیمت سهام آنها کاهش می‌یابد. با این وجود صرفِ کاهش قیمت دلار به معنای کاهش قیمت سهم نیست چون عوامل دیگری مانند افزایش تقاضا، افزایش تولید و ... بر میزان سودآوری شرکت و رشد قیمت سهام آن تاثیرگذار است.
از عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام به جز دلار می‌توان به عوامل کلان اقتصادی و سیاسی، عوامل مربوط به صنایع بورسی و عوامل درون شرکتی مانند میزان سودآوری شرکتها اشاره کرد.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
SajedehKaifi
1402-06-02سلام. چگونه می توانیم از تاثیر قیمت دلار بر بورس ایران مطمئن شویم؟
مدیر وبسایت
1402-07-02سلام به شما دوست عزیز، ممنونم از شما نیازی به مطمئن شدن نیست بلکه این رابطه همچنان برقرار و پایدار می‌باشد. شما باید مهارت تحلیل پارامترهای اقتصاد کلان را داشته باشید تا بتوانید آینده بازارها را پیشبینی کنید لذا در این خصوص به شما پیشنهاد می‌کنم تا با عضویت در دوره اقتصاد کلان، خیلی ساده و روان با دانش اقتصادی آشنا شوید. https://amoozesh-boors.com/fa/fundamental-macro
AghilRezaee
1402-06-03مقاله خوبی بود خسته نباشید فقط چطوری می تونیم از تاثیر قیمت دلار بر بورس ایران مطمئن شویم؟
مدیر وبسایت
1402-07-01سلام به شما دوست عزیز، ممنونم از شما نیازی به مطمئن شدن نیست بلکه این رابطه همچنان برقرار و پایدار می‌باشد. شما باید مهارت تحلیل پارامترهای اقتصاد کلان را داشته باشید تا بتوانید آینده بازارها را پیشبینی کنید لذا در این خصوص به شما پیشنهاد می‌کنم تا با عضویت در دوره اقتصاد کلان، خیلی ساده و روان با دانش اقتصادی آشنا شوید. https://amoozesh-boors.com/fa/fundamental-macro
AlirezaPoursaeid
1402-08-15عرض سلام و درود چرا در برخی مواقع، زمانی که قیمت دلار در بازار کاهش می‌یابد، در بورس شاهد افزایش قیمت‌ها هستیم؟
مدیر وبسایت
1402-10-08سلام به شما دوست عزیز دلایل مختلفی می‌تواند باعث بروز همچین اتفاقی شود از جمله این دلایل می‌توان به جاماندگی بورس از دلار اشاره کرد.