پرتفوی (پرتفولیو) یا سبد سهام چیست؟

به زبان ساده پرتفو یا همان پورتفولیو (Portfolio) که به آن سبد سهام هم گفته می شود، ترکیب مناسبی از سهام یا سایر دارایی‌ها است، که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌است. یعنی به جای اینکه تمام سرمایه خود را در یک سهام سرمایه گذاری کند، سهام های مختلفی را می خرد و سبد سهام تشکیل می دهد. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است.

مفهوم پرتفوی یا سبد سهام با مثال

اجازه دهید برای توضیح پرتفوی یا سبد سهام مثالی بزنیم، فرض کنید شما سهام یک شرکت بستنی سازی را می خرید، این شرکت زمستان ها درآمدش کاهش می یابد چون به دلیل سردی هوا مردم کمتر بستنی می خورند. حالا شما به فکر افزایش درآمد هستید. تصمیم می‌گیرید سهام یک شرکت چترسازی را بخرید. به این صورت در زمستان‌ها که فروش بستنی پایین می آید، فروش چتر به دلیل هوای بارانی افزایش می یابد. پس اگرچه شما یکی از درآمدهایتان کاهش یافته اما بالا رفتن درآمد شرکت دیگرتان می تواند آن را جبران کند. به این کار می گویند ساخت پرتفوی. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.» چرا که در صورت شکستن سبد، این ریسک وجود دارد که همه تخم‌مرغ‌هایتان نابود شوند. پس هدف از تشکیل پرتفو کاهش ریسک در سرمایه گذاری است.

برای ورود به بورس ایران این مطلب را مطالعه کنید!

ارزش پرتفوی چیست؟

به جمع ارزش دارایی های داخل یک پرتفوی، ارزش پرتفوی می گویند. برای محاسبه ارزش پرتفوی از ارزش روز آن دارایی ها استفاده می کنند. معمولا وقتی یک شرکت سرمایه گذاری را می‌خواهند بسنجند به ارزش پرتفوی آن و رشدش نگاه می کنند.

اصول تشکیل پرتفوی یا سبد سهام در بورس

در ادامه مهمترین نکاتی را که به هنگام ساخت یک پرتفوی یا سبد سهام خوب باید به آن‌ها توجه کنید را به شکل خلاصه ذکر می کنیم.

هیچ وقت تک سهم نشوید.
سرمایه خود را بین 3 تا 8 سهم تقسیم کنید.
سهام خود را از صنعت های مختلف بورسی انتخاب کنید.
درصد سرمایه گذاری در هر سهم را به شکل منطقی مشخص کنید.

آیا تک سهم شدن استراتژی خوبی است؟

اصطلاح تک سهم شدن زمانی به کار می رود که فرد تمام دارایی اش را فقط روی یک سهم سرمایه گذاری می کند. این کار ریسک به شدت بالایی دارد و در صورتی که خبری غیرمنتظره راجع به آن شرکت اعلام شود و یا مثلا اتفاق ناگواری برای آن بیفتد، مثل آتش گرفتن یکی از چاه های نفتی شرکت حفاری، آن وقت تمام سرمایه شما به شدت ضربه سختی می خورد. تک سهم شدن بیشتر شبیه قمار است. بنابراین یک سرمایه گذار حرفه ای همیشه در پی کنترل کردن ریسک خود است و از تکنیک های ساخت پرتفوی استفاده می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید به مقاله مزایا و معایب تک سهم شدن در بورس مراجعه کنید.

نکته آخر اینکه همیشه تعادل را رعایت کنید و آنقدر سرمایه تان را پخش نکنید که کنترل و مدیریت آن سخت شود.

چطور تعداد سهام و نوع آنها را برای تشکیل یک پرتفوی یا سبد سهام مناسب انتخاب کنیم؟

یک پرتفوی یا سبد سهام خوب باید حداقل 3 و حداکثر 8 سهام داشته باشد. ضمنا باید سهام هایی را در سبد گذاشت که با همدیگر همگرا نباشند. یعنی مثلا اگر شما سهام 4 شرکت پتروشیمی را بخرید، ریسک شما کم نمی شود و هر خبری که روی صنعت پتروشیمی تاثیر گذار باشد، روی کل سبد شما تاثیر می گذارد. یک سبد سهام خوب باید سهم هایی از صنایع مختلف را در خود داشته باشد. انتخاب درست سهام از صنایع مختلف باعث می شود، ریسک غیرسیستماتیک شما تا حد زیادی کاهش پیدا کند. برای آشنایی بیشتر با مفهوم ریسک در بورس از این مقاله استفاده کنید.

چطور سرمایه خود را در پرتفوی تقسیم کنیم؟

برای داشتن یک سبد سهام خوب باید درصد سرمایه گذاری در هر سهم را مشخص کنید. فرض کنید 8 سهم از صنایع مختلف بورسی در پرتفوی خود دارید. اگر قرار باشد درصد زیادی از سرمایه خود را به یکی از آن‌ها اختصاص دهید، نمی توانید ریسک خود را کاهش دهید. برای مثال اگر 70 درصد از سهم شماره یک بخرید و 30 درصد باقی مانده را به 7 سهم دیگر اختصاص دهید، در صورت منفی شدن سهم شماره یک، شما ضرر زیادی خواهید کرد. حالت استاندارد برای وزن دهی صحیح به سبد سهام، اختصاص حداکثر 20 درصد سرمایه به هر سهم است.

نکات مهم برای تشکیل بهترین سبد سهام در بورس چیست؟

برای تشکیل بهترین سبد سهام یا پرتفوی در بورس بهتر است علاوه بر مواردی که تا اینجای مقاله توضیح داده ایم به نکات زیر هم دقت کنید.

۱- تغییرات شاخص بورس را رصد کنید.

برای انتخاب سهام مناسب و تشکیل بهترین سبد سهام بهتر است تغییرات شاخص بورس را در نظر بگیرید. برای این کار می توانید شاخص کل بورس و شاخص هم وزن را رصد کنید. اگر قصد دارید سهام شرکت های بزرگ را خریداری کنید باید به شاخص کل بورس دقت کنید. چون در این شاخص، شرکت های با ارزش بازار یا سرمایه بالاتر در آن تاثیر بیشتری دارند.

اگر شاخص کل منفی باشد اما شاخص کل هم وزن، مثبت باشد بدین معنی است که به طور کلی وضعیت شرکت های کوچک بهتر از شرکت های بزرگ است. در چنین حالتی بهتر است سراغ خرید سهام شرکت های بزرگ نروید.

۲- به تغییر و تحولات موجود در بازارهای جهانی دقت کنید.

تغییرات ایجاد شده در بازارهای جهانی بر بازار داخلی ایران و بورس تاثیرگذار هستند. بنابراین بهتر است تغییرات ایجاد شده در بازارهای جهانی به خصوص در صنایع بورسی خاصی که در آن سرمایه‌گذاری کرده اید را رصد کنید. در قسمت تحلیل ۳۰۰ سهم بورس تهران، کارشناسان ما علاوه بر قرار دادن جدیدترین تحلیل های تکنیکال و بنیادی مربوط به ۳۰۰ سهم مهم بورس، قیمت کالاها در بازارهای جهانی را بررسی کرده و تاثیر آن بر سهام بورس تهران را در نظر می گیرند.

۳- سهام صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام انتخاب کنید.

برای تشکیل بهترین پرتفوی، صرف تنوع بخشیدن به سبد با انتخاب سهام از صنایع مختلف کافی نیست. باید ابتدا چند صنعت پر بازده را انتخاب کرده و بعد بهترین شرکت های مربوط به این صنایع را برای تشکیل سبد سهام انتخاب کنید.

۴- بهترین شرکت های بورسی را برای خرید سهام انتخاب کنید.

علاوه بر مواردی که تا بدین جا برای تشکیل پرتفوی و سبد سهام توضیح دادیم برای انتخاب بهترین سهام باید تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی را هم یاد بگیرید.

علاوه بر مواردی که تا بدین جا برای تشکیل پرتفوی و سبد سهام توضیح دادیم برای انتخاب بهترین سهام باید تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی را هم یاد بگیرید. البته آشنایی با مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه هم برای ساخت یک سبد سهام پربازده ضروری است. اگر تا به حال نتوانسته اید سود خوبی از بورس بگیرید، پیشنهاد می کنیم از سبد سهام پیشنهادی انجمن خبرگان بورس تهران استفاده کنید. این انجمن که با همکاری عده ای از با تجربه ترین کارشناسان بورسی و به ریاست استاد هومن مقراضی تشکیل شده است، در سال گذشته بیش از۷۰ درصد بازدهی داشته است.

در این انجمن، سیگنال خرید سهام برای نوسان گیری و سیگنال خرید برای سهم های بنیادی به همراه نقاط دقیق ورود و خروج سهم در اختیار اعضا قرار داده می شود. علاوه بر این، امکان دسترسی به جدیدترین تحلیل های ۳۰۰ سهم بورس برای اصلاح پرتفو قدیمی شما وجود دارد. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به مقاله لینک شده مراجعه کنید.

۵- به موضوعات سیاسی و اقتصادی تاثیرگذار بر بورس دقت کنید.

برای داشتن بهترین سبد سهام و یک سرمایه گذاری موفق، باید وقایع سیاسی را هم رصد کرده و با دانش اقتصاد کلان، اوضاع اقتصادی کشور و جهان را تحلیل کنید. بنابراین بهتر است مواری مثل نرخ تورم، قیمت اونس طلای جهانی، تولید ناخالص داخلی و سایر مفاهیم اقتصاد کلان را زیر نظر بگیرید. اگر با این مفاهیم آشنایی ندارید، می توانید از دوره اقتصاد کلان با تدریس استاد هومن مقراضی استفاده کنید. در این دوره کاربردی، مفاهیم اقتصاد کلان به زبان ساده برای سرمایه گذاری در تمام بازارهای مالی از بورس گرفته تا ملک و طلا آموزش داده می شود.

برای کسب موفقیت در بورس باید پرتفوی یا سبد سهام مناسبی تشکیل دهید. همان طور که گفتیم برای این کار باید به نکاتی مثل استفاده از چندین سهم در صنایع مختلف، پرهیز از تک سهم شدن، پرهیز از انتخاب سهم های بسیار زیاد به دلیل سخت شدن مدیریت آن‌ها، وزن دهی مناسب به دارایی های موجود در سبد و سایر موارد دقت کنید.

برای آشنایی با سایر مفاهیم بورس می توانید از مقالات زیر استفاده کنید.

سوالات متداول

۱- سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

سبد سهام یا پرتفوی به مجموع دارایی شما در بورس که می تواند شامل سهام، حق تقدم، اوراق درآمد ثابت و سایر اوراق بهادار باشد، گفته می شود.

۲- هدف از تشکیل سبد سهام چیست؟

هدف از تشکیل سبد سهام یا پرتفوی، کاهش ریسک سرمایه گذاری و افزایش بازدهی است.

۳- ویژگی های یک سبد سهام خوب چیست؟

یک سبد سهام خوب، از تعداد 3 تا 8 سهم از صنایع مختلف تشکیل شده و کل مبلغ سرمایه به شکلی منطقی بین این تعداد سهام تقسیم شده است.