قرارداد سبدگردانی در بورس تهران | نمونه قرارداد سبدگردانی

قرارداد سبدگردانی در بورس تهران، بین سرمایه‌گذار و شرکت سبدگردان بسته می‌شود. بر اساس این قرارداد، شرکت سبدگردان موظف است با هدف کسب سود، به خرید و فروش اوراق بهادار و مدیریت منابع مالی برای سرمایه‌گذار بپردازد. قرارداد سبدگردانی در واقع فرآیند رسمی شدن توافق بین شرکت سبدگردان و شخص سرمایه‌گذار است.

سبدگردانی در بورس چیست؟

سبدگردانی در بورس، یکی از روشهای غیر مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس است. فرآیند سبدگردانی بدین شکل است که شخص سرمایه‌گذار (به علت کمبود وقت یا نداشتن دانش معامله گری) سرمایه خود را جهت کسب سود به شرکت سبدگردان می‌سپارد تا این شرکت مطابق دانش خود به خرید و فروش اوراق بهادار برای او مشغول شود. سبدگردانی فقط مختص به خرید و فروش سهام نیست بلکه سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، اوراق مشتقه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ... را نیز شامل می‌شود.

تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری به سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران برمی‌گردد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلفی با درصدهای ریسک نسبتا مشخصی وجود دارند. برای مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، ریسک بسیار کمی (و همچنین بازدهی کمی) دارند. در فرآیند سبدگردانی در ابتدا با فرد سرمایه‌گذار مصاحبه شده و سطح ریسک‌پذیری او مشخص می‌شود. سپس سبدگردان با انعقاد قرارداد سبدگردانی، به مدیریت دارایی‌های سرمایه‌گذار مشغول می‌شود. از دیگر تفاوت‌های سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری می‌توان به امکان اِعمال نظر، مدت زمان سرمایه‌گذاری، حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری، کارمزد و ... اشاره کرد.

مفاد قرارداد سبدگردانی در بورس چیست؟

مفاد قرارداد سبدگردانی در بورس عبارتند از:

• مشخصات طرفین قرارداد
• تعاریف و اصطلاحات قرارداد سبدگردانی
• موضوع قرارداد
• مدت قرارداد و زمان اجرایی شدن آن
• سبد اختصاصی
• کارمزد سبدگردان و هزینه‌های سبد
• اهداف، اصول و محدودیت‌های لازم الرعایه
• گزارش‌دهی
• نرم افزار سبدگردانی
• حقوق و مزایای متعلق به اوراق بهادار
• رازداری
• رعایت قوانین و مقررات
• وجوه بلااستفاده
• برداشت و واریز سرمایه‌گذار
• معرفی قرارداد به امین
• تخلفات و اختلافات
• فسخ و تمدید قرارداد
• اقدامات پس از خاتمه قرارداد
• ضمانت اجرا و بروز حوادث قهری
• سایر موارد

نکات مهم قرارداد سبدگردانی در بورس

قرارداد سبدگردانی به شرکت سبدگردان این اختیار را می‌دهد تا تحت شرایط خاصی که در قرارداد ذکر شده به مدیریت دارایی‌های مالی سرمایه‌گذار بپردازد. به همین جهت آگاهی از مفاد این قرارداد و نکات مهم مربوط به آن پیش از بستن قرارداد سبدگردانی الزامی است. قرارداد سبدگردانی به خصوص در مواقعِ بروز اختلاف بین دو طرف (سبدگردان و سرمایه‌گذار)، کاربرد بیشتری پیدا می‌کند.

۱- حداقل سرمایه مورد نیاز برای سبدگردانی

در قرارداد سبدگردانی، در قسمت «سبد اختصاصی» میزان ارزش سرمایه افراد که شامل اوراق بهادار، سود سهام و وجه نقد است، آورده می‌شود. به طور کلی استفاده از سبدگردانی به سرمایه اولیه زیادی نیاز دارد چون سبدگردانی فرآیندی نسبتا دشوار است و به صورت اختصاصی برای یک شخص انجام می‌شود. شرکت سبدگردان کارمزد خود را از درصدِ سودی که شما به دست می‌آورید، اخذ می‌کند. بنابراین طبیعی است که مبلغی به عنوان حداقل سرمایه مشخص کند. برای نمونه می‌توان به حداقل مبلغ سرمایه در قرارداد سبدگردانی شرکت‌های زیر اشاره کرد: (البته این اعداد ممکن است با توجه به شرایط مختلف تغییر کنند)

۲- مدت زمان قرارداد سبدگردانی

مدت زمان قرارداد سبدگردانی معمولا یک ساله و در برخی مواقع دو ساله است. شاید بپرسید چرا در قرارداد سبدگردانی از مدت زمان کمتر از یکسال استفاده نمی‌شود؟

به دلیل اینکه:

1. بیشتر تحولات اقتصادی در طی یک سال اتفاق می‌افتد.
2. قوانین بودجه کشور در طی یکسال تاثیر خود را بر بورس می‌گذارند.
3. در طی یکسال مجمع عمومی سالانه شرکت‌ها برگزار شده و میزان سود نقدی مشخص می‌شود.
4. سهم‌ها با دیدِ میان‌مدت خریداری شده تا بیشترین بازدهی و کمترین ریسک ممکن را داشته باشند.

مدت قرارداد و تاریخ اجرایی شدن آن - ماده ۴ و ۵

زمان شروع قرارداد و پایان قرارداد در این دو ماده ذکر شده است. قرارداد سبدگردانی از زمانی اجرایی می‌شود که سرمایه‌گذار، وجوه نقد را به حساب بانکی اعلام شده واریز و اوراق بهادار خود را به سبدگردان تسلیم کند.

۳- کارمزد سبدگردانی

سبدگردانی کارمزد و هزینه‌های خاص خود را دارد که شخص سرمایه‌گذار باید آنهاf را بپردازد. سبدگردان و سرمایه‌گذار برای محاسبه، شرایط و زمانبندی دریافت کارمزد با یکدیگر توافق می‌کنند. با این حال تمام سبدگردان‌ها موظف به رعایت سقف کارمزد و روشهای مورد تایید سازمان بورس هستند. در نتیجه ممکن است هر سبدگردان نحوه محاسبه کارمزد متفاوتی داشته باشد. بنابراین بهتر است مفاد مربوط به کارمزد در قرارداد سبدگردانی شرکت مذکور را به دقت مطالعه کنید.

برای نمونه می‌توان به نحوه محاسبه کارمزدِ سبدگردانی کارگزاری مفید اشاره کرد. در این کارگزاری کارمزد با دو عنوان دریافت می‌شود:

1. کارمزد مدیریت: تقریبا برابر با یک درصد از دارایی تحت مدیریت
2. کارمزد عملکرد: با بیشتر شدن بازدهی سبد از درصد خاصی (مورد توافق شخص سرمایه‌گذار و سبدگردان) بخشی از سود مازاد به عنوان کارمزد عملکردی محاسبه می‌شود.

کارمزد سبدگردان و هزینه‌های سبد- ماده ۷ و ۸

• محاسبه کارمزد سبدگردان بر اساس درصدی از میزان بازدهی سالانه و درصدی از بازدهی مازاد

هزینه‌های سبدگردانی شامل موارد زیر می‌شوند:

• کارمزد سبدگردان
• مالیات فروش و نقل و انتقال دارایی‌های سبد
• کارمزد مربوط به فروش دارایی‌ها در خاتمه قرارداد در صورت درخواست مشتری (کارمزد سبدگردان برای انجام این کار ۲ دهم درصد از مبلغ فروش دارایی‌ها است)

پرداخت کارمزد سبدگردان به چه صورت است؟

سبدگردان هر یکسال یکبار صورتحساب کارمزد را برای مشتری ارسال می‌کند و مشتری باید از طریق واریز به حساب بانکی سبدگردان، مبلغ کارمزد را پرداخت کند.

نحوه پرداخت هزینه‌های سبدگردانی به جز کارمزد سبدگردان چگونه است؟

هزینه مالیات فروش، نقل و انتقال دارایی و فروش دارایی‌ها (در خاتمه) از محل سبد اختصاصی پرداخت می‌شود.

۴- نحوه گزارش‌دهی در قرارداد سبدگردانی

طبق قرارداد سبدگردانی و قوانین سازمان بورس، سبدگردان موظف است گزارشات مربوط به عملکرد خود و بازدهی سبد را در دوره‌های زمانی مختلف از طریق سایت اینترنتی خود در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهد.

گزارش‌دهی - ماده ۱۰، ۱۱ و ۱۲

• انتشار بازدهی سبد اختصاصی در دوره‌های روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه
• انتشار عملکرد سبدگردان در دوره‌های سه ماهه
• ارائه مستندات مربوط به معاملات اوراق بهادار در پایان هر ماه
• ارائه گزارشی خاص به سرمایه‌گذار در صورت درخواست او (در قبال دریافت هزینه متقابل)

نرم افزار سبدگردانی - ماده ۱۳

گزارشات سبدگردان باید در قالب یک نرم افزار یا پلتفرم مورد تایید سازمان ثبت و نگهداری شوند. علاوه بر این، گزارش‌دهی سبدگردان از طریق این نرم افزار انجام می‌شود.

۵- سود سهام، سهام جایزه، حق تقدم و ... در قرارداد سبدگردانی

خرید و فروش اوراق بهادار در برخی مواقع مزایایی مانند سهام جایزه، حق تقدم و ... دارد. از آنجایی که سبدگردان به وکالت از سرمایه‌گذار به خرید و فروش اوراق بهادار برای او می‌پردازد، این مزایا نیز همچون خودِ اوراق متعلق به سرمایه‌گذار هستند.

حقوق و مزایای متعلق به اوراق بهادار – ماده ۱۵

• سود سهام، سود اوراق مشارکت، سهام جایزه، سود سایر اوراق بهادار، حق تقدم و ... متعلق به سرمایه‌گذار است و جز دارایی‌های سبد اختصاصی محسوب می‌شوند.
• وکالت سبدگردان از جانب سرمایه‌گذار برای دریافت منافع بالا و اضافه کردن آنها به سبد
• وکالت سبدگردان از جانب سرمایه‌گذار برای حق شرکت در مجامع، حق رای، حق تقدم در خرید سایر اوراق بهادار، حق تبدیل اوراق بهادار به اوراق بهادار دیگر

۶- نحوه واریز و برداشت وجه در طول مدت قرارداد سبدگردانی

در طول مدت قرارداد سبدگردانی امکان واریز و برداشت وجه توسط سرمایه‌گذار وجود دارد. مواد زیر از قرارداد سبدگردانی به این موضوع اختصاص دارد.

برداشت و واریز سرمایه‌گذار- ماده ۱۹ و ۲۰

• درخواست برداشت وجهِ مشتری از وجوه نقد و یا فروش دارایی‌های سبد (در صورت نبودِ وجه نقد) صورت می‌گیرد. سبدگردان در صورت بروز مشکل در فروش دارایی‌های سبد (مثلا نبودِ خریدار)، مسئولیتی ندارد.
• پرداخت وجه به مشتری (از محل وجوه نقد سبد) ظرف ۲ روز کاری صورت می‌گیرد.
• پرداخت وجه به مشتری (از محل سایر دارایی‌های سبد) ظرف ۵ روز کاری پس از فروش دارایی ها صورت‌می گیرد.

بررسی سایر مفاد قرارداد سبدگردانی اختصاصی اوراق بهادار

تا بدینجا مهمترین موارد مربوط به قرارداد سبدگردانی در بورس را شرح دادیم. در ادامه نکات مهم مربوط سایر مواد این قرارداد را بررسی می‌کنیم تا به هنگام امضای قرارداد سبدگردانی، آگاهی کاملی نسبت به آن داشته باشید.

طرفین قرارداد – ماده ۱

این ماده شامل ثبت مشخصات شرکت سبدگردان و سرمایه‌گذار می‌شود.

تعاریف – ماده ۲

این ماده شامل تعاریف اصطلاحات سبدگردانی می‌شود. این اصطلاحات سبدگردانی عبارتند از:

• سرمایه‌گذار؛ شخص سرمایه‌گذار طرفِ قرارداد
• سبدگردان؛ سبدگردانِ طرفِ قرارداد
• سبد اختصاصی؛ مجموعه دارایی‌های سرمایه‌گذار
• سبدگردانی؛ تصمیمات مربوط به خرید و فروش اوراق بهادار و یا سایر سرمایه‌گذاری‌ها به جهتِ کسب سود برای سرمایه‌گذار
• قیمت پایانی؛ میانگین وزنی قیمت معاملات یک سهم که بر اساس مواردی همچون حجم مبنا و ... محاسبه می‌شود.
• قرارداد؛ قراردادِ حاضر
• دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان؛ دستورالعملی که مصوب هیئت مدیره سازمان بورس است.
• سازمان؛ سازمان بورس و اوراق بهادار
• امین؛ شخصی حقوقی که وظایف موجود در «دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان» را در قبال سبدگردان به عهده دارد.
• روز کاری؛ از شنبه تا چهارشنبه به جز روزهای تعطیل رسمی (از ساعت ۸ تا ۱۶)

موضوع قرارداد - ماده ۳

موضوع قرارداد همان سبدگردانی اختصاصی است.

سبد اختصاصی - ماده ۶

از جمله مواردی که در این ماده بیان شده:

اهداف، اصول و محدودیت‌های لازم الرعایه - ماده ۹

• رعایت اهداف و محدودیت‌های مشخص شده‌ی سرمایه‌گذار توسط سبدگردان (برای مثال سرمایه‌گذار ممکن است تمایلی به خرید سهام یک شرکت خاص یا یک صنعت بورسی را نداشته باشد)

مجاری ارتباطی سبدگردان با سرمایه‌گذار – ماده ۱۴

امکان ارسال گزارشات به سرمایه‌گذار از طریق مجاری زیر امکان پذیر است:

• پست سفارشی، ایمیل، پیامک
• علاوه بر موارد بالا، گزارشات از طریق سایت اینترنتی سبدگردان در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد.

رازداری – ماده ۱۶

اطلاعات موجود در قرارداد سبدگردانی محرمانه است و ارائه این اطلاعات (به جز به سازمان بورس، بازرس یا حسابرس سبدگردان، امین سبدگردان، کانون مربوطه و مراجع قضایی) بدون رضایت کتبی ممکن نیست.

رعایت قوانین و مقررات – ماده ۱۷

رعایت قانون بازار اوراق بهادار و دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان توسط سبدگردان الزامی است.

وجوه بلااستفاده – ماده ۱۸

وجه نقد سرمایه‌گذار باید بلافاصله در جهت موضوع قرارداد (سبدگردانی) استفاده شود.

معرفی قرارداد به امین - ماده ۲۱

• سبدگردان موظف است قرارداد سبدگردانی را ظرف ۷ روز کاری پس از اجرایی شدن قرارداد به امین ارائه دهد.
• سبدگردان، جبران خسارت سرمایه‌گذار توسط امین را ضمانت می‌کند.(در صورت قصور در اجرای وظایف امین)

امین در سبدگردانی به چه معناست؟

برای شروع فعالیت سبدگردانی، سبدگردان باید یک شخص حقوقی و واجد شرایط از نظر سازمان معرفی کند. به این شخص «امین» گفته می‌شود که وظیفه نظارت بر سبدگردانی را به عهده دارد.

تخلفات و اختلافات - ماده ۲۲ و ۲۳

• رسیدگی به اختلاف میان سبدگردان و سرمایه‌گذار در کانون مربوطه و در صورت عدم سازش در هیئت داوری انجام می‌شود.
• به تخلفات سبدگردان طبق قانون بازار اوراق بهادار رسیدگی می‌شود.

فسخ و تمدید قرارداد - ماده ۲۴ و ۲۵

• امکان فسخ قرارداد توسط هر یک از طرفین (سبدگردان و سرمایه‌گذار)
• فسخ قرارداد در صورت لغو مجوز فعالیت سبدگردان
• فسخ قرارداد در صورت ورشکسته شدن سبدگردان
• امکان تمدید از طریق تمدید متمم قرارداد

اقدامات پس از خاتمه قرارداد سبدگردانی – ماده ۲۶

• پرداخت کل وجوه نقد سرمایه‌گذار توسط سبدگردان
• انتقال اوراق بهادار موجود در سبد به سرمایه‌گذار
• درصورت درخواست سرمایه‌گذار پیش از خاتمه قرارداد، اوراق بهادار با کسر کارمزد 0.2%‌ از مبلغ فروش دارایی‌ها توسط سبدگردان به فروش می‌رسد.

مهلت زمانی برای پرداخت وجوه نقد و اوراق بهادار سرمایه‌گذار پس از خاتمه قرارداد سبدگردانی چقدر است؟

• پرداخت وجوه نقد ظرف ۲ روز کاری انجام می‌شود.
• انتقال سایر دارایی‌های سبد اختصاصی از جمله اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذار حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز کاری انجام می‌شود.

ضمانت اجرا و بروز حوادث قهری – ماده ۲۷ و ۲۸

۱- در صورت عدم رعایت مهلت‌های مقرر توسط سبدگردان برای انجام اقداماتی همچون:

• گزارش‌دهی
• انتقال باقی مانده اوراق بهادار مشتری به سبد
• عدم توانایی در اجرای تمام یا بخشی از سبدگردانی سبد اختصاصی
• انتقال اوراق بهادار به مشتری در خاتمه قرارداد
• و سایر موارد

سبدگردان بایستی به ازای هر روز تاخیر مبلغ ۵۰۰۰ هزار تومان خسارت تاخیر یا عدم اجرای تعهد به سرمایه‌گذار بپردازد.

۲- در صورت نقض ماده ۱۶ (رازداری و محرمانه بودن اطلاعات)، طرف نقض کننده باید مبلغ ۱۰۰ هزار تومان به طرف دیگر بپردازد. البته مجازات‌های مقرر در این زمینه اعمال خواهد شد.

۳- در صورت عدم رعایت قوانین توسط سبدگردان و ایجاد خسارت (برای سرمایه‌گذار)، مسئولیت جبران خسارت به عهده سبدگردان است و مجازات‌های مقرر در این زمینه نیز اعمال خواهد شد.

۴- در صورت بروز حوادث قهری، سبدگردان مسئولیتی نخواهد داشت.

سایر موارد – ماده ۲۹، ۳۰ و ۳۱

• اطلاع رسانی در صورت تغییر نشانی
• معرفی نام بانک و شماره حساب برای واریز وجوه به حساب سرمایه‌گذار
• تعداد ماده، تبصره و پیوست‌های قرارداد به همراه تاریخ انعقاد قرارداد

نمونه قرارداد سبدگردانی در بورس

برای آشنایی بیشتر با سبدگردانی می‌توانید از این نمونه قرارداد سبدگردانی استفاده کنید.

سرمایه‌گذاران برای انعقاد قرارداد سبدگردانی باید سرمایه نسبتا زیادی داشته باشند بنابراین امکان استفاده از خدمات سبدگردانی برای همه‌ی کسانی که مایل به سرمایه‌گذاری در بورس ایران هستند، وجود ندارد. اما خبر خوب این است که با استفاده از دوره آموزش بورس، تمام افراد قابلیت کسب سود از بورس را متناسب با میزان سرمایه خود (هرچند اندک) به دست می‌آورند.

علاوه بر این، اگر فرصت گذراندن دوره‌های آموزشی را ندارید، می‌توانید از سیگنال بورس که توسط اعضای تیم حرفه‌ای انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری در ایران ارائه می‌شود، استفاده کنید. این سیگنال‌ها به همراه نقاط دقیق ورود به معامله و خروج از آن در اختیار شما عزیزان قرار می‌گیرند. به همین جهت استفاده کردن از آنها بسیار آسان است.

پیشنهاد می‌کنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع روشهای سرمایه‌گذاری و کسب سود در بورس، مقالات زیر را نیز مطالعه بفرمایید.

• سبدگردانی در بورس چیست و چگونه انجام می‌شود؟
• تفاوت سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟
• اعتبار معاملاتی در بورس چیست؟
• بهترین کارگزاری برای دریافت اعتبار
• سود مرکب در بورس
• EPS چیست؟ DPS چیست و چه فرقی با هم دارند؟
• سود منطقی در بورس چقدر است؟
• حداقل سرمایه برای انجام یک معامله در بورس چقدر است؟
• معاملات بورس چقدر کارمزد دارد؟
• مجمع شرکت‌های بورسی چیست؟
• سبد سهام یا پرتفوی چیست؟
• مدیریت ریسک در بازار های مالی
• مدیریت سرمایه در بازار های جهانی و فارکس

سوالات متداول

۱- قرارداد سبدگردانی چیست؟

قرارداد سبدگردانی، قراردادی رسمی بین سبدگردان و سرمایه‌گذار است که در آن مواردی همچون مشخصات دو طرف، وظایف سبدگردان و ... بر اساس قوانین سازمان بورس وجود دارد.

۲- مهمترین نکات قرارداد سبدگردانی در بورس چیست؟

از جمله مهمترین نکات قرارداد سبدگردانی می‌توان به حداقل سرمایه، میزان کارمزد، مدت زمان قرارداد، نحوه گزارش‌دهی سبدگردان و ... اشاره کرد.

۳- حداقل سرمایه برای سبدگردانی چقدر است؟

حداقل مبلغ سبدگردانی با توجه به شرکت سبدگردان از ۱۰ میلیون تومان (سبدگردانی خُرد در سبدگردان آرمان اقتصاد) تا ۵ میلیارد تومان (سبدگردان کارگزاری مفید) متغیر است.

لینک به اشتراک گذاری: https://amoozesh-boors.com/i/pmc