ارتباط با
پشتیبانی آنلاین

فرابورس چیست؟ | نحوه خرید و فروش سهام در بازار فرابورس

زمان مطالعه 8 دقیقه
آخرین بروزرسانی 12 مرداد 1403
بورس تهران   کاوه اوحدی
زمان انتشار 30 تیر 1402
فرابورس چیست؟ | نحوه خرید و فروش سهام در بازار فرابورس

فرابورس همانند بازار بورس مکانی برای خرید و فروش اوراق بهادار است با این تفاوت که شرایط پذیرش شرکت‌ها در آن ساده‌تر است. زمانی که با گرفتن کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری امکان فعالیت در بازار بورس ایران را پیدا می‌کنید، هم می‌توانید نمادهای بورسی را معامله کنید و هم در نمادهای فرابورسی سرمایه‌گذاری کنید.

بورس در ایران به چهار بازار مختلف تقسیم‌بندی می‌شود:

  1. بورس اوراق بهادار
  2. فرابورس ایران
  3. بورس کالا
  4. بورس انرژی

دو بازار بورس و فرابورس محل اصلی خرید و فروش سهام شرکت‌ها هستند. در ادامه به علل تفکیک این دو بازار از یکدیگر، انواع بازارهای فرابورس، شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس و سایر موارد مهم در این زمینه خواهیم پرداخت.

«دانش اقتصادی و سرمایه‌گذاری مهمترین مهارت‌هایی هستند که باید در زندگی بیاموزید.»

هومن مقراضی

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس چیست؟

شرکت فرابورس ایران در سال ۱۳۸۷ شمسی، فعالیت خود را به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های بازار سرمایه ایران آغاز کرد. به طور کلی شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس را ندارند، می‌توانند با توجه به شرایط و قوانین ساده‌تر شرکت فرابورس در این مجموعه قرار بگیرند. به بازار فرابورس، OTC نیز گفته می‌شود که از عبارت Over The Counter گرفته شده است.

 فرابورس امکانی را برای شرکت‌ها فراهم کرده است تا آنها بتوانند:

  • به سرعت وارد بازار مالی اوراق بهادار شوند.
  • با کسب حداقل شرایط در این بازار فعالیت کنند.

نحوه خرید و فروش سهام در بازار فرابورس

خرید و فروش سهام در بازار فرابورس کاملا مشابه بازار بورس است و زمانی که شما کد بورسی گرفته و در یک کارگزاری ثبت نام می‌کنید، می‌توانید همزمان نمادهای بورسی و فرابورسی را معامله کنید.

معرفی ساختار فرابورس؛ انواع بازارهای فرابورس

شرکت فرابورس ایران ۳ بازار مختلف (برای سهام شرکت‌های سهامی عام) دارد، که در شکل زیر نشان داده شده است.

انواع بازارهای فرابورس

البته بازار فرابورس، زیرمجموعه‌های دیگری هم مثل بازار سوم و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) دارد.

  • در بازار سوم معاملات عمده انجام می‌شود.
  • در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) سهامداران حقوقی و سرمایه‌گذاران نهادی به خرید و فروش سهام می‌پردازند.

از آنجایی که تمام سهامداران حقیقی و حقوقی می‌توانند به خرید و فروش سهام در بازار اول، دوم و پایه فرابورس بپردازند، در ادامه شرایط پذیرش شرکت‌ها را در این سه بازار بررسی می‌کنیم.

بازار اول و دوم فرابورس چیست؟

بازار اول و دوم فرابورس، دو زیرمجموعه از بازار فرابورس هستند که شرکت‌های مختلفی در آنها پذیرش شده‌اند. نمادهای فرابورسی پذیرفته شده در این دو بازار از نظر مواردی مانند:

  • حداقل سرمایه ثبت شده شرکت
  • حداقل درصد سهام شناور
  • حداقل ارزش بازار
  • و ...

با یکدیگر متفاوت هستند. برای مثال شرکتی با حداقل ارزش سرمایه ۵۰۰ میلیارد ریال در بازار اول فرابورس و شرکت دیگری با حداقل ارزش ۱۵۰ میلیارد ریال در بازار دوم فرابورس پذیرفته می‌شود.

شرایط پذیرش عمومی شرکت‌ها در بازار اول و دوم فرابورس

همانطور که گفتیم بازار فرابورس سه بازار اول، دوم و پایه دارد. در این بخش شرایط عمومی پذیرش شرکت‌ها در بازارهای اول و دوم فرابورس را شرح می‌دهیم.

  • شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد.
  • سهام با نام باشد.
  • بهای اسمی سهام به طور کامل پرداخت شده باشد.
  • محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال آن وجود نداشته باشد.
  • آخرین گزارش حسابرس، مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.
  • سیستم اطلاعات حسابداری، مطلوب و متناسب با فعالیت باشد.
  • شکایتی علیه شرکت متقاضی که اثر با اهمیتی بر صورت‌های مالی بگذارد، وجود نداشته باشد.
  • حسابرس شرکت از میان حسابرسان معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد.
  • تعهد به داشتن حداقل یک بازارگردان.
  • اعضای هیات‌مدیره و مدیرعامل، محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر نداشته باشند.

شرایط پذیرش اختصاصی شرکت‌ها در بازار اول و دوم فرابورس

در شکل زیر می‌توانید شرایط اختصاصی پذیرش در بازار اول و بازار دوم فرابورس را مشاهده کنید.

شرایط پذیرش اختصاصی شرکت‌ها در بازار اول و دوم فرابورس

بازار پایه فرابورس

همان طور که گفتیم بازار پایه فرابورس از سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده است اما چه شرکت‌هایی در بازار پایه وجود دارند؟

شرکت‌های موجود در بازار پایه فرابورس را می‌توان در سه دسته تقسیم‌بندی کرد:

۱- شرکت‌هایی که شرایط پذیرش بازار بورس و فرابورس را از دست می‌دهند و از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند.

۲- شرکت‌هایی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده اما شرایط پذیرش را ندارند.

۳- شرکت‌هایی که درخواستی برای پذیرش ندارند اما مطابق با ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران باید شرکت خود را نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت کنند. مطابق با این قانون، برای ارتقای بازار سرمایه در اقتصاد کشور، كليه اشخاصی كه اوراق بهادار منتشر کرده‌اند، باید شرکت خود را نزد سازمان ثبت کنند و عدم ثبت، تخلف محسوب می‌شود.

تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه چیست؟

تفاوت بورس و فرابورس و بازار پایه به تفاوت در شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌ها (حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، درصد سهام شناور، حداقل درصد حقوق صاحبان سهام و ...) برمی‌گردد. بازار پایه نیز بخشی از بازار فرابورس است با این تفاوت که شرکت‌های موجود در آن شرایط اختصاصی پذیرش در بازارهای بورس و فرابورس را نداشته‌اند.

  • ریسک خرید سهام بازار پایه بسیار زیاد است زیرا در این بازار شرکت‌های که نتوانسته‌اند در بازار بورس یا بازار فرابورس (اول و دوم) پذیرش شوند، وجود دارند. علاوه بر این برخی از این شرکت‌ها مشکلاتی در خصوص افشای اطلاعات و سودآوری دارند.

انتخاب سهام پربازده و کم ریسک با دانش تحلیل تکنیکال و بنیادی میسر می‌شود. اگر به این تحلیل‌ها مسلط نیستید یا زمان کافی برای آموزش ندارید، از سیگنال خرید سهامِ ارائه شده توسط انجمن خبرگان سرمایه‌گذاری در ایران استفاده کنید. این سیگنال‌ها به همراه نقاط دقیق ورود به معامله و خروج از آن در اختیار علاقه‌مندان قرار داده می‌شود.

لیست شرکت‌های فرابورس

لیست شرکت‌های فرابورس شامل صنایع مختلفی مانند صنایع شیمیایی، بانکی، فلزات اساسی و ... می‌شود.

  • از جمله نمادهای فرابورس می‌توان به نمادهای خدیزل، زاگرس و ارفع اشاره کرد. جهت دسترسی به لیست شرکت‌های فرابورس به تفکیک صنعت به این قسمت مراجعه کنید.

مزایای بازار فرابورس چیست؟

مزایای بازار فرابورس چیست؟

پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس برای خود شرکت‌ها، سهامداران عمده، سرمایه‌گذاران و اقتصاد کشور مزایای بسیاری را به همراه دارد.

۱- تامین مالی آسان و ارزان

شرکت‌ها با پذیرش در فرابورس می‌توانند از طریق فروش سهام به عموم و افزایش سرمایه به راحتی نقدینگی مورد نیاز خود را فراهم کنند.

۲- معافیت مالیاتی

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از معافیت مالیات عملکرد تا ۱۰ درصد برخوردار هستند.

۳- تسهیلات بانکی

شرکت‌ها با پذیرفته شدن در فرابورس و ثبت سهام‌شان می‌توانند به راحتی تسهیلات بانکی بگیرند.

۴- نداشتن حجم مبنا (در برخی نمادها)

حجم مبنا برخی از شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ۱ است. بنابراین معاملات روان‌تری در این نمادها صورت می‌گیرد. البته نبود حجم مبنا هم می‌تواند مشکلات خاص خودش را در سهم‌های کوچک داشته باشد و تحرکات بازیگر سهم در چنین نمادهایی بیشتر شود.

۵- تخفیف مالیاتی

نقل و انتقال سهام شرکت‌های فرابورسی در بازار به اندازه ۰.۵ درصد ارزش معامله است اما در خارج از بورس این میزان به اندازه ۴ درصد ارزش اسمی است.

از دیگر مزایای پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • معرفی شرکت در کل کشور و به دست آوردن اعتبار
  • کشف قیمت بازاری سهام
  • افزایش کارایی فعالیت‌های شرکت
  • افزایش نقدشوندگی سهام
  • ارزیابی بهتر عملکرد مدیریت شرکت
  • دستیابی به معیاری برای مقایسه شرکت‌ها با یکدیگر
  • کاهش ریسک سرمایه‌گذاری به دلیل شفافیت بالا
  • کنترل حجم نقدینگی و تقویت عوامل تولید و توسعه رقابت در اقتصاد کشور

آیا شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند به بورس تهران منتقل شوند؟

بله. نقل و انتقال شرکت‌ها بین بورس و فرابورس امکان‌پذیر است. شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس که حداقل یک سال از اولین تاریخ شروع معاملات آنها گذشته باشد، در صورت درخواست ناشر و داشتن شرایط عمومی و اختصاصی پذیرش در هر کدام از بازارهای بورس می‌توانند به این بازار منتقل شوند.

شرکت فرابورس ایران با شرایط پذیرش ساده‌تر نسبت به بورس، امکان ورود شرکت‌های بیشتری به بازار سرمایه را فراهم کرده است. با این حال به این نکته نیز دقت کنید که خرید سهام شرکت‌های موجود در بازار پایه فرابورس با ریسک بالایی همراه است. بنابراین بهتر است از نمادهایی که هم از نظر تکنیکال و هم از نظر بنیادی در نقطه مناسبی برای خرید قرار دارند، استفاده کنید. جهت دسترسی به جدیدترین تحلیل سهام به بخش تحلیل ۳۰۰ سهم بورس تهران مراجعه کنید.

 

برای آشنایی با بازار بورس ایران می‌توانید مقالات زیر را هم مطالعه کنید.

 

سولات متداول

۱- بورس و فرابورس چیست؟

بورس و فرابورس دو بخش تشکیل‌دهنده بازار سرمایه ایران هستند که در آنها اوراق بهاداری همچون سهام خرید و فروش می‌شود.

۲- چگونه در فرابورس خرید کنیم؟

برای خرید نمادهای فرابورسی نیاز به انجام کار خاصی نیست. در واقع با ثبت نام در کارگزاری و گرفتن کد بورسی می‌توانید هم سهام شرکت‌های بورسی و هم سهام شرکت‌های فرابورسی را خرید و فروش کنید. نکته مهم انتخاب یک سبد سهام پربازده است.

۳- نماد فرابورس چیست؟

منظور از نمادهای فرابورسی، شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس هستند. برای مثال نماد مارون، یک نماد فرابورسی است که به صورت اختصاری به جای نام شرکت یعنی پتروشیمی مارون به کار برده می‌شود.

 

 

: ارسال نظر
نظرات :
  • comment 3740
    Rima.bibak
    1402-05-25

    سلام آیا بازار اوراق مشارکت جزو فرابورس محسوب میشود؟

    • عرض سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز، بازار اوراق مشارکت از زیر مجموعه‌های بازار بورس و اوراق بهادار تهران می‌باشد

آموزش بورس

ورود با کد یکبار مصرف

کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد

این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد

کد شش رقمی (عدد لاتین)

آموزش بورس

ورود

آموزش بورس

ثبت نام

از قبل حساب کاربری دارید؟ ورود