بازار پایه فرابورس یکی زیرمجموعه‌های بازار فرابورس ایران است که خود به سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز تقسیم‌بندی می‌شود. شرکتهایی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار یا بازار اول و دوم فرابورس را نداشته و یا از آنجا لغو پذیرش شده‌اند، در بازار پایه درج می‌شوند.
به دلیل نبود شفافیت اطلاعاتی یا عملکرد مالی نامطلوب، ریسک سرمایه گذاری در نمادهای بازار پایه بیشتر از سایر سهم‌های موجود در بازار سرمایه ایران است. در ادامه ساختار بازار پایه فرابورس، شرایط پذیرش شرکتها، دامنه نوسان، تفاوت‌های آن با بورس و فرابورس، لیست نمادها و سایر موارد مهم مربوط به این بازار را توضیح خواهیم داد.
همان طور که اشاره شد بازار پایه فرابورس ایران یکی از بازارهای زیرمجموعه فرابورس ایران است که مطابق با ماده ۴ دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران تشکیل شده است. تصویر زیر جایگاه بازار پایه را در بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد.
شرکتهایی که در بازار پایه فرابورس قرار دارند، شرایط پذیرش متفاوتی نسبت به سهام سایر شرکتهای موجود در بازار اول و دوم فرابورس دارند.
بازار پایه در راستای اجرای ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی تشکیل شده است.
شرایط پذیرش شرکتها در بازار پایه فرابورس به قرار زیر است:
انواع بازار پایه فرابورس، شامل سه بازار زرد، نارنجی و قرمز می‌شود.
خرید از بازار پایه فرابورس تفاوتی با خرید و فروش سایر سهم‌ها ندارد. بدین صورت که شما با دریافت کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری می‌توانید، نمادهای بازار پایه فرابورس را خرید و فروش کنید. البته قبل از انجام معاملات مربوط به این نمادها بایستی «بیانیه پذیرش ریسک معاملات در بازار پایه» را تایید کنید. این بیانیه به منظور اطمینان از آگاهی سرمایه‌گذاران نسبت به ریسک انجام معاملات پیش از ورود به بازار پایه فرابورس در اختیار آنها قرار داده می‌شود.
همان طور که پیشتر نیز اشاره شد شفافیت اطلاعاتی در بازار پایه، کم است. در واقع، در بازار پایه شرط خاصی برای پذیرش وجود ندارد و شرکتها صرفا در بازار پایه درج می‌شوند. از آنجایی که شرکتهای موجود در این بازار به دلایلی همچون عدم افشای اطلاعات به موقع و کامل و مشکل در سودآوری از بازار بورس و فرابورس لغو پذیرش شده‌اند، ریسک خرید سهام آنها بسیار زیاد است. علاوه بر این امکان فعالیت بازیگر سهم در چنین سهم‌هایی بیشتر است.
از آنجایی که اغلب نمادهای بازار پایه فرابورس، ارزش بازار کوچک و شناوری کمی دارند، بازیگران سهم یا افرادی که سرمایه زیادی در دست دارند، می‌توانند به راحتی شناوری سهم‌ها را خشک کرده یا به عبارتی سهم را از دست سایر سهامداران حقیقی و خُرد بیرون بیاورند و با عدم عرضه، قیمت سهم را رشد دهند.
پس از رسیدن به سطح قیمتی دلخواه، این افراد سهم را خالی کرده یا به عبارتی عمده سهام خود در این نمادها را با قیمت بالا به فروش رسانده و منجر به افت شدید قیمت می‌شوند. با این وجود برخی از نمادهای موجود در بازار پایه توسط سهامداران اصلی خود شرکت اداره شده و اجازه ورود بازیگران یا گروه‌های دیگر برای تغییرات قیمتی کوتاه مدت را نمی‌دهند.
از آنجایی که خرید و فروش سهم‌های موجود در بازار پایه ریسک بسیار بالایی دارند، پیشنهاد می‌کنیم به جای جستجو برای یافتن بهترین سهام بازار پایه از بهترین سهام در بازارهای اصلی بورس و فرابورس استفاده کنید.
در قسمت ۳۰۰ سهم بورس، کارشناسان انجمن خبرگان با استفاده از آخرین آمار و اطلاعات مربوطه، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال سهم‌های مهم بورس را انجام داده و با علاقه‌مندان به اشتراک می‌گذارند. جهت استفاده از این تحلیل‌ها و آپدیت پرتفوی بورسی خود به این قسمت مراجعه کنید.
بازار فرابورس پایه زرد مخصوص به شرکتهایی است که شرایط زیر را داشته باشند:
شرکتهای موجود در تابلوی پایه نارنجی، شرایط زیر را دارند:
بازار پایه قرمز فرابورس مخصوص به شرکتهایی است که شرایط زیر را داشته باشند:
سرمایه‌گذاران بایستی از علت قرارگیری نمادها در بازار پایه فرابورس مطلع باشند. به همین علت در تابلوی نماد (در سایت Tsetmc.com) علت درج نمادها با چند اصطلاح بیان می‌شود که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت. ساختار بازار پایه فرابورس در این اصطلاحات خلاصه شده است.
۱- لغو پذیرش شده
اگر شرکت پیش از این در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس پذیرش شده اما نتوانسته باشد استانداردهای پذیرش را رعایت کند، لغو پذیرش شده و به بازار پایه منتقل می‌شود.
۲- قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور
در این حالت شرکتها در انتشار اطلاعات تاخیر داشته‌اند. بر اساس ماده ۳۶ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، ناشران بایستی اطلاعات و اسناد مالی موثر را منتشر کنند.
۳- انحلال
در این حالت تمامی فعالیت‌های شرکت متوقف شده و موجودیت آن به طور کامل از بین رفته است.
۴- ورشکستگی
در این حالت زیان‌های شرکت به قدری زیاد است که قادر به پرداخت دیون یا بدهی‌های خود نیست.
۵- عدم اظهار نظر
در این حالت حسابرس به دلیل وجود ابهام عمده یا محدودیت چشمگیر در دامنه رسیدگی نمی‌تواند درباره مطلوبیت صورت‌های مالی اظهار نظر کند.
۶- اظهار نظر مردود
در این حالت نقص موجود در صورت‌های به قدری با اهمیت است که از نظر حسابرس، صورت‌های مالی گمراه‌کننده هستند.
انتقال از بازار پایه به فرابورس را می‌توان در ۲ حالت بررسی کرد:
۱- در صورتی که شرکت موجود در بازار پایه قبلا در بازارهای اصلی فرابورس حضور داشته و از آنجا لغو پذیرش شده باشد، حداقل پس از گذشت ۶ ماه از تاریخ انتقال به بازار پایه می‌تواند درخواست مجدد برای پذیرش در بازارهای اصلی فرابورس را بدهد. البته باید شرایطی که قبلا منجر به لغو پذیرش شده‌اند، برطرف شده باشند.
۲- هر شرکت برای انتقال از بازار پایه به فرابورس باید حداقل شرایط (ارزش بازار، سهام شناور، تعداد سهامداران و ... ) پذیرش در بازار اول یا دوم فرابورس را دارا باشد. جهت بررسی جزئیات این شرایط به این قسمت مراجعه کنید.
بورس فرابورس بازار پایه، همگی زیرمجموعه‌هایی از بازار سرمایه ایران هستند که در آنها اوراق بهاداری همچون سهام خرید و فروش می‌شود.
تفاوت بورس و فرابورس، در قوانین ساده‌تر پذیرش شرکتها در فرابورس نسبت به بورس است. به طور کلی شرکتهایی که ارزش بازار کمتری دارند در بازارهای اصلی فرابورس پذیرفته می‌شوند. از جمله شرایط پذیرش شرکتها در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران (نسبت به بورس) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تفاوت بازار پایه و فرابورس نیز به عدم داشتن شرایط خاص برای پذیرش شرکتها در بازار پایه برمی‌گردد. در واقع، شرکتهای سهامی عام که قصد پذیرش ندارند و یا شرایط پذیرش در بورس و فرابورس را ندارند در بازار پایه درج می‌شوند. علاوه بر این شرکتهایی که از بازارهای اصلی بورس و فرابورس لغو پذیرش می‌شوند نیز به بازار پایه منتقل می‌شوند.
مهمترین تفاوت بازار پایه با بورس و فرابورس از دیدگاه سرمایه گذاری مربوط به ریسک معاملات است:
همان طور که پیش از این اشاره شد، تفاوت تابلوهای مختلف بازار پایه در میزان دامنه نوسان قیمت آنها است. طبق آخرین قوانین مربوط به بازار پایه در دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس ایران، دامنه نوسان به هنگام بازگشایی نمادهایی که دچار گره معاملاتی شده‌اند، حداکثر معادل مقادیر زیر است:
در این قسمت لیست سهام بازار پایه به تفکیک تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز آورده شده است.
از آنجایی که ممکن است طبقه‌بندی برخی از نمادها تغییر کند و یا اینکه نمادهایی از بورس و فرابورس به بازار پایه منتقل شوند یا بالعکس، با مراجعه به وبسایت فرابورس ایران از آخرین تغییرات مربوط به سهام بازار پایه فرابورس مطلع شوید.
بر اساس آخرین آمار در ۱۹ مهر ۱۴۰۲، ارزش بازار سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه معادل 4,845,070 میلیارد ریال بوده است. همان طور که مشاهده می‌کنید این عدد بیشتر از ارزش بازار نمادهای موجود در بازار اول فرابورس است.
بازار پایه فرابورس، از شرکتهای کوچک تشکیل شده که به دلیل مواردی همچون انحلال، ورشکستگی، لغو پذیرش از بورس و فرابورس و سایر موارد به این بازار منتقل شده‌اند. با وجود اینکه تحرکات بازیگران سهم در برخی از نمادهای بازار پایه وجود دارد و منجر به رشد ناگهانی قیمت می‌شود اما ریسک معاملات در چنین نمادهایی به دلیل عملکرد نامطلوب شرکتها و احتمال خالی کردن سهم توسط بازیگر بسیار زیاد است.
با این وجود می‌توان برخی از نمادهای بازار پایه را در زمان درست خریداری کرده و در فرصت مناسب به فروش رساند. اگر قصد کسب بازدهی بالا بدون صرف وقت فراوان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم از سیگنال سهام انجمن خبرگان سرمایه گذاری در ایران استفاده کنید. این سیگنال‌ها همراه با نقاط دقیق ورود و خروج در اختیار علاقه‌مندان قرار داده می‌شوند. جهت دسترسی به سیگنال خرید سهام و کسب اطلاعات بیشتر به این قسمت مراجعه کنید.
جهت آشنایی هر چه بیشتر با بازار سرمایه ایران از مقالات زیر استفاده نمایید.
بازار پایه یکی از بازارهای زیرمجموعه فرابورس ایران است که در آن شرکتهایی که شرایط پذیرش در بورس و بازار اول و دوم فرابورس را ندارند، درج می‌شوند.
بازار پایه زرد فرابورس یا تابلوی زرد بازار پایه مخصوص شرکتهایی است که کمتر از ۱۰۰ روز در ارائه اطلاعات به سازمان بورس تاخیر داشته و یا اینکه کمتر از ۲ بار صورت‌های مالی خود را ارائه نکرده باشند. شرکتهایی که در تابلوی زرد درج می‌شوند باید حداقل یک صورت مالی حسابرسی شده داشته باشند.
شرکتهایی که دچار ورشکستگی یا انحلال شده و یا صورت‌های مالی حسابرسی شده خود را به مدت ۳ سال مالی متوالی ارائه نکرده باشند، در بازار پایه قرمز فرابورس دسته‌بندی می‌شوند.
زمان معاملات بازار پایه فرابورس همچون بازارهای بورس و فرابورس از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر است.
منظور از بیانیه بازار پایه فرابورس، بیانیه پذیرش ریسک معاملات در بازار پایه فرابورس است که پیش از انجام معاملات در این بازار از طرف کارگزاری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار داده می‌شود تا به صورت آنلاین آن را تایید کنند.
کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد
این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد
نظرات :
RastinMosavi
1402-08-12آیا لیست نمادهای پایه های مختلف تغییر میکنه؟
مدیر وبسایت
1402-10-08سلام به شما دوست عزیز بله ممکن است در طول یک سال چندین بار لیست نمادهای بازار پایه تغییر کرده و چندین نماد اضافه یا چندین نماد از این بازار خارج شوند.