ارتباط با
پشتیبانی آنلاین

آشنایی با سازمان بورس و اوراق بهادار + وظایف آن

زمان مطالعه 5 دقیقه
آخرین بروزرسانی 12 مرداد 1403
بورس تهران   کاوه اوحدی
زمان انتشار 21 مهر 1402
آشنایی با سازمان بورس و اوراق بهادار + وظایف آن

سازمان بورس و اوراق بهادار، نهادی حقوقی است که تحت نظارت شورای عالی بورس، وظیفه نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار، تدوین مقررات جدید و ... را به عهده دارد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران ممکن است به علت مشابهت اسمی، بین شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس تفکیکی قائل نشوند. به همین منظور در این مقاله به معرفی سازمان بورس و اوراق بهادار و وظایف آن خواهیم پرداخت.

  • از این به بعد، گاهی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران را به اختصار «سازمان» یا «سازمان بورس» می‌نامیم.

سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟

طبق ماده ۵ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی است که شخصیت مالی و حقوقی مستقلی دارد. سازمان بورس جهت ادامه فعالیت از طریق کارمزدهای دریافتی، سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها و سایر درآمدها اداره می‌شود.

تاریخچه سازمان بورس و اوراق بهادار

در سال ۱۳۸۴ و بر اساس قانون بازار اوراق بهادار ایران مصوب همین سال، سازمان بورس و اوراق بهادار از محل وجوه امانی شورای بورس (که نزد سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران بود) تاسیس شد. پس از آن وظیفه نظارت بر ۴ بخش بازار سرمایه ایران به عهده سازمان بورس قرار داده شد.

  1. بورس اوراق بهادار تهران
  2. فرابورس ایران
  3. بورس کالا
  4. بورس انرژی

البته سازمان بورس در این زمینه تحت نظارت شورای عالی بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند.

شورای عالی بورس و اوراق بهادار چیست؟

شورای عالی بورس و اوراق بهادار، بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است و تصویب سیاست‌های کلان را در این بازار به عهده دارد. ریاست این شورا، بر عهده وزیر امور اقتصادی و دارایی است.

  • از این به بعد، گاهی شورای عالی بورس و اوراق بهادار تهران را به اختصار «شورا» می‌نامیم.

ارکان سازمان بورس و اوراق بهادار

ارکان سازمان بورس و اوراق بهادار

۱- شورا

  • وظیفه شورای عالی بورس و اوراق بهادار، وظایف تعیین شده در ماده 4 قانون بازار است.
  • از جمله وظایف شورا می‌توان به نظارت عالیه بر اجرای قانون، تعیین سیاست‌ها و خط مشی بازار و ... اشاره کرد.

۲- هیأت مدیره

  • هیأت مدیره سازمان متشکل از 5 عضو است.
  • وظایف هیأت مدیره، وظایف تعیین شده در ماده 7 قانون بازار است.
  • اعضای هیأت مدیره با پیشنهاد رئیس شورا و با تصویب شورا به مدت 5 سال انتخاب می‌شوند.
  • اعضای هیأت مدیره از میان کارشناسان بخش غیر دولتی که امین بوده و دارای حسن شهرت و تجربه در رشته مالی هستند، انتخاب می‌شوند.

۳- رئیس سازمان

  • رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، بالاترین مقام اجرایی سازمان است.
  • رئیس هیأت مدیره سازمان همان رئیس سازمان است.
  • رئیس سازمان با پیشنهاد اعضای هیأت مدیره و تصویب شورا به مدت 30 ماه تعیین می‌شود.

۴- حسابرس (بازرس)

  • حسابرس سازمان از بین موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابرسان رسمی، توسط شورا به مدت 1 سال انتخاب می‌شود.
  • وظیفه حسابرس یا بازرس، گزارش هر گونه قصور در ارائه اطلاعات موثر بر گزارش حسابرسی از سوی اعضای هیأت مدیره یا عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه است.

وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار تهران چیست؟

وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار را می‌توان به سه بخش کلی تقسیم کرد:

وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار تهران چیست؟

۱- تدوین مقررات

تهیه و تدوین دستورالعمل‌های اجرایی و آئین‌نامه‌های لازم برای اجرای قانون بازار اوراق بهادار، اولین وظیفه سازمان بورس به شمار می‌آید.

  • تصویب اساسنامه بورس‌ها، کانون‌ها و نهادهای مالی
  • تصویب بودجه و پیشنهاد انواع درآمدها و نرخ‌های خدمات سازمان (جهت تصویب توسط شورا)
  • تصویب سقف نرخ‌های خدمات و کارمزدهای بورس و سایر نهادهای مالی.

۲- نظارت بر اجرا

وظیفه سازمان بورس در نظارت بر اجرای صحیح قانون بازار شامل موارد زیر می‌شود:

  • ثبت و صدور مجوز عرضه عمومی اوراق بهادار و نظارت بر آن
  • درخواست صدور، تعلیق و لغو مجوز بورس‌ها و سایر نهادهایی که تصویب آنها بر عهده شورا است.
  • صدور، تعلیق و لغو مجوز تاسیس کانون‌ها و نهادهای مالی که در حوزه عمل مستقیم شورا نیست.
  • اخذ تدابیر لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلف
  • اعلام تخلفات در بازار اوراق بهادار به مراجع ذیصلاح و پیگیری آنها
  • ارائه صورت‌های مالی و گزارش‌های ادواری در مورد عملکرد سازمان و وضعیت بازار به شورا.
  • ایجاد همکاری و هماهنگی لازم بین بازار اوراق بهادار و سایر نهادهای سیاست‌گذاری و نظارتی.
  • نظارت بر سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و حقوقی در بورس.
  • صدور تایید نامه سازمان قبل از ثبت شرکت‌های سهامی عام نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و نظارت بر آنها.
  • بررسی و نظارت بر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت‌های ثبت شده در سازمان.

۳- سایر وظایف

سایر وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار شامل موارد زیر می‌شود:

  • انجام اقدامات لازم برای حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران.
  • پیشنهاد استفاده از ابزارهای مالی جدید در بازار به شورا.
  • همکاری و هماهنگی با مراجع حسابداری.
  • انجام تحقیقات کلان و بلندمدت برای تدوین سیاست‌های آتی بازار اوراق بهادار.
  • همکاری و مشارکت با مراجع بین‌المللی و پیوستن به سازمان‌های مرتبط منطقه‌ای و جهانی.
  • انجام سایر امور محول شده به سازمان از طرف شورا.

در این مقاله شما را با سازمان بورس و اوراق بهادار آشنا کرده و نقش قانون‌گذاری و نظارت بر اجرای قانون آن در بازار را شرح دادیم. از این به بعد اخبار مربوط به بورس و تصویب قانون‌های جدید توسط شورا و سازمان برای شما قابل درک‌تر خواهد بود.

 

جهت آشنایی با سایر جنبه‌های مهم بازار سرمایه ایران از مقالات زیر استفاده نمایید.

 

سوالات متداول

۱- آدرس سایت سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟

آدرس سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، https://www.seo.ir/ است.

 

 

: ارسال نظر
آموزش بورس

ورود با کد یکبار مصرف

کد بازیابی به ایمیل و شماره موبایل ارسال شد

این کد حداکثر 5 دقیقه اعتبار دارد

کد شش رقمی (عدد لاتین)

آموزش بورس

ورود

آموزش بورس

ثبت نام

از قبل حساب کاربری دارید؟ ورود